Gün ışığı rengin doğru bir şekilde görülmesini sağlar. Ancak, doğal gün ışığı gün boyunca değiştiğinden ve hava durumundan etkilendiğinden, renk değerlendirmelerinin görsel olarak doğru yapılabilmesini sağlamak için standartlaştırılmış gün ışığı simülasyonu oluşturulmuştur.
Işık kaynağına bağlı olarak rengin görünümü değişir. Bunun nedeni, ışığın spektral kalitesinin veya renk içeriğinin rengi nasıl gördüğümüzü etkilemesidir. Doğal gün ışığının spektral kalitesi atmosferik koşullara, coğrafi konuma, yılın zamanına ve hatta günün saatine bağlıdır. Örneğin, sabahın erken saatlerinde gün doğumu ve öğleden sonra gün batımının renk ısı derecesi 2300° Kelvin (ufuk gün ışığı olarak da bilinir) kadar düşük olabilir. Öğle vakti, ışığın renk ısı derecesi yaklaşık 5000° Kelvin’dir ve 10.000° Kelvin’i geçebilir (kuzey gökyüzüne bakan açık bir günde).
Metamerizm değerlendirmesi
Gün ışığı, görünür spektrum boyunca eşit olarak dengelenir. İçerisinde eşit miktarda kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, indigo mavi ve mor ışık enerjisine sahiptir. Bu, rengi daha doğru bir şekilde işlediği (render) anlamına gelir. Bu denge olmadan renkler tam olarak işlenemez ve ışık kaynağının belirli renkleri vurgularken diğerlerini bastırmasına neden olur. Işık enerjisindeki küçük eksiklikler veya fazlalıklar bile renk algınızı yanıltarak numuneleri hatalı bir şekilde onaylamanıza veya reddetmenize neden olabilir.
Tüketiciler daha seçici hale geldikçe ve marka sahipleri pazardaki renk kalitesi ve tutarlılığı için standartları yükseldikçe, renkleri görsel olarak doğru değerlendirmenin önemi daha da artmaktadır.
İyi bir ışık kabininde bulunan gün ışığı (D50), ev ışığı (A) ve mağaza ışığı (TL 84) ile renklerin görsel kalite kontrolü doğru bir şekilde yapılabilir.
Metamerizmle mücadele ediyor musunuz?
Metamerizm, renklerin bazı koşullar altında eşleşmesi ve farklı koşullar altında eşleşmemesi olgusudur. Metamerizm sergileyen iki renge metamerik çift adı verilir.
Metamerizm neden olur?
Her rengin spektral yansıma eğrilerinin farklı olmasından kaynaklanır. Şekil 1 de görüldüğü gibi iki rengin yansıtma eğrileri birbiri ile üç kere veya daha fazla kesiştiğinde, metamerizm gerçekleşir.
Diğer Metamerizm Biçimleri:
Gözlemci metamerizmi; bir gözlemciye eşleşiyor gibi görünen renklerin diğerine göre eşleşmediği zamandır. Genellikle bunun nedeni, gözlemcilerin renk görme yeteneklerinin farklı olmasıdır. Bu durum, Farnsworth-Munsell 100 Hue Testi gibi bir renk görme testi ile ölçülebilir.
Geometrik metamerizm; nesne renginin bir aydınlatma açısında eşleştiği, ancak açı değiştirildiğinde eşleşmediği durumdur. Bu durum genellikle kadife, süet, dokumalar, plastikler ve metaller gibi yüzeyinde doku olan yönlü malzemelerde görülür.
Metamerizmden nasıl korunabilirsiniz?
Metamerizmin etkileri erken teşhis ile en aza indirilebilir.
Müşteriden gelen numunenin renginin reçetesinde kullanılan renkler ile sizin hazırladığımız reçetede kullanılan renkler birbirinden farkı ise metamerizim riski oluşmaya başlar. Bu nedenle Ink Formulation yazılımıyla renk reçetesi hesaplatıp seçenekler arasından sadece Delta E’ si en düşük olanı değil aynı zamanda metametrizm indeksi de sıfıra en yakın olanı seçmekte fayda vardır. Renk az miktarda hazırlanıp prova baskısı alındıktan sonra hem spektrofotometre ile DE ve metamerizm ölçümü yapılıp hemde ışık kabininde gün ışığı (D50), ev ışığı (A) ve süpermaket ışığı (TL 84) ile müşteri numunesi ile görsel olarak karşılaştırıp renk farkına bakılmalıdır.
Geometrik metamerizmi önlemek için yüzeyinde doku olan plastikler gibi yön özelliğine sahip olabilecek numuneler hep aynı açıdan aydınlatılmalı ve aynı açıdan bakılmalıdır.
